Osteoporoz sümük toxumasının xəstəliyidir ki, bu zaman sümüklər zəif olur, onların strukturu pozulur və hətta kiçik travma belə ciddi nəticələrə səbəb olur.
Həyatımız boyu sümük formalaşması, başqa sözlə “Remodeling” prosesi gedir. Osteoklastlar köhnə sümüyü məhv edən xüsusi hüceyrələr, Osteoblastlar isə yeni sümük meydana gətirən hüceyrələrdir. Əgər onlar tarazlıqdadırsa, sümük toxuması saat mexanizmi kimi yenilənir. Ancaq yaşlaşdıqca, sümük toxumasının məhv edilməsi kimi bir problem yaranır – bu proses məhz osteoporoza səbəb olur.
Problem ondadır ki, osteoporoz olduqca çətin aşkar edilir və ilk təzahürlərə qədər səssizcə axır. Osteoporozun ilk əlaməti aşağı səviyyədə travma ilə sınıq ola bilər, baxmayaraq ki, çox vaxt osteoporozun əlaməti kimi qəbul edilmir, sadəcə yıxılmanın nəticəsi hesab olunur – buna görə osteoporoz vaxtında diaqnoz olunmur. Bundan əlavə, osteoporozun özü ağrı vermir, insan onun nəticələrindən ağrı yaşamağa başlayır – sınıqdan sonra.
Osteoporozun inkişafına nə təsir edir?
• Genetik meyl. Əgər valideynlərdən birində osteoporoz səbəbi ilə omba sınığı olubsa, o zaman həmin şəxs risk altındadır.
• Sümük toxumasına təsir edən digər xəstəliklər. Məsələn, şəkərli diabet, revmatoid artrit, cinsi vəzilərin qeyri-kafi funksiyası (hipoqonadizm), xərçəng və genetik xəstəliklər, böyrək xəstəlikləri.
• Qlükokortikoid hormonlarının qəbulu. Qlükokortikoidlər revmatizm, revmatoid artrit, bronxial astma, infeksion mononükleoz və digər xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur.
• Pis vərdişlər. Alkoqol və tütün sümük mübadiləsi prosesini pozur.
• Aşağı çəki.
• Kalsium çatışmazlığı.
• Vitamin D çatışmazlığı və s
Profilaktikası:
Osteoporoz riskiniz varsa, müayinədən keçməyə dəyər. Osteoporozu təyin etməyə kömək edən xüsusi tərəzilər var. Sümüyün mineral sıxlığını təyin etmək üçün bir araşdırma (Dansitometriya və ya Osteodensitometriya) var.
Osteoporoz düzgün terapiya və D vitamini və kalsium dozası ilə müalicə olunur. Bu, sınıqlardan və ciddi ağırlaşmalardan qaçınmanıza kömək edəcək ömürlük müalicədir. Unutmayın ki, hər hansı bir xəstəliyin qarşısını almaq həmişə onun nəticələri ilə mübarizə aparmaqdan daha yaxşıdır!